Tết Trung thu từ lâu đã trở thành một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt Nam. Khi nhắc đến Trung thu, nhiều người thường đặt câu hỏi: “Trung thu âm hay dương?”. Đây là một thắc mắc phổ biến, bởi không ít người lẫn lộn giữa lịch âm (lịch mặt trăng) và lịch dương (lịch mặt trời). Trong bài viết này, Beyaki sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ ràng về Tết Trung thu, ý nghĩa, cách tính ngày và trả lời câu hỏi Trung thu được tính theo lịch nào.
1. Trung thu là ngày gì?
Tết Trung thu, còn gọi là Tết trông trăng, Tết đoàn viên, là ngày lễ truyền thống diễn ra vào giữa mùa thu. Vào ngày này, ánh trăng sáng và tròn nhất trong năm, tượng trưng cho sự đoàn tụ, hạnh phúc và sung túc.
Đối với trẻ em, Trung thu là ngày hội với đèn ông sao, múa lân, bánh nướng, bánh dẻo. Với người lớn, đây là dịp sum họp gia đình, bày tỏ tình cảm và gửi gắm yêu thương.
2. Trung thu âm hay dương?
Câu trả lời chính xác là: Trung thu được tính theo lịch âm, diễn ra vào ngày Rằm tháng 8 âm lịch hằng năm.
Cụ thể:
-
Ngày Trung thu cố định theo âm lịch: 15/8 âm lịch.
-
Ngày này sẽ thay đổi khi quy đổi sang dương lịch, thường rơi vào khoảng tháng 9 hoặc tháng 10 dương lịch.
Ví dụ:
-
Năm 2024: Trung thu rơi vào ngày 17/9 dương lịch.
-
Năm 2025: Trung thu rơi vào ngày 6/10 dương lịch.
Như vậy, nếu bạn thắc mắc “Trung thu âm hay dương?”, thì câu trả lời chính là âm lịch.
3. Vì sao Trung thu lại tính theo lịch âm?
Ở Việt Nam cũng như nhiều nước châu Á, phần lớn lễ hội truyền thống đều được tính theo lịch âm. Lý do là bởi:
-
Lịch âm gắn liền với chu kỳ mặt trăng: Ngày Rằm là lúc trăng tròn và sáng nhất, tượng trưng cho đoàn viên.
-
Yếu tố văn hóa – tâm linh: Người Á Đông coi trăng tròn là biểu tượng cho sự đủ đầy, viên mãn, thích hợp để tổ chức lễ hội.
-
Phong tục canh nông: Trước kia, người nông dân dựa vào lịch mặt trăng để tính mùa vụ, gieo trồng và tổ chức lễ hội.
Chính vì thế, Trung thu cũng như Tết Nguyên Đán, Tết Hàn Thực, Rằm tháng Giêng... đều được xác định theo lịch âm.
4. Ý nghĩa của ngày Trung thu theo lịch âm
Không chỉ đơn thuần là ngày Rằm tháng 8, Trung thu còn mang nhiều ý nghĩa đặc biệt:
-
Đoàn viên, sum họp: Trăng tròn là biểu tượng cho sự đủ đầy, gắn kết gia đình.
-
Cảm tạ mùa màng: Trước đây, nông dân tổ chức Trung thu để tạ ơn trời đất sau vụ mùa.
-
Ngày hội của thiếu nhi: Trẻ em được rước đèn, xem múa lân, phá cỗ dưới trăng.
-
Gửi gắm yêu thương: Người lớn gửi quà, lời chúc ý nghĩa đến bạn bè, đối tác, người thân.
5. Sự khác nhau giữa lịch âm và lịch dương trong ngày Trung thu
Để không bị nhầm lẫn, bạn cần nhớ:
-
Lịch âm: Trung thu cố định vào ngày 15/8.
-
Lịch dương: Ngày này thay đổi mỗi năm, thường rơi vào tháng 9 hoặc tháng 10.
Ví dụ cụ thể:
-
2023: Trung thu ngày 29/9 dương lịch.
-
2024: Trung thu ngày 17/9 dương lịch.
-
2025: Trung thu ngày 6/10 dương lịch.
Do đó, khi muốn biết chính xác thời điểm tổ chức Trung thu theo lịch dương, bạn cần tra cứu hoặc quy đổi từ ngày âm sang ngày dương của từng năm.
6. Các hoạt động phổ biến trong ngày Trung thu
Vào ngày 15/8 âm lịch, nhiều hoạt động đặc sắc được tổ chức khắp nơi:
-
Múa lân – rước đèn: Không khí rộn ràng với tiếng trống lân và ánh đèn ông sao.
-
Phá cỗ Trung thu: Gia đình quây quần bên mâm cỗ với bánh nướng, bánh dẻo, hoa quả.
-
Tặng quà, gửi lời chúc: Các doanh nghiệp thường gửi bánh trung thu, quà tặng cho khách hàng, đối tác.
-
Ngắm trăng, thưởng trà: Người lớn tận hưởng giây phút yên bình, trẻ em vui chơi dưới trăng.
7. Một số câu hỏi thường gặp về Trung thu
Trung thu có bao giờ trùng ngày dương cố định không?
Không. Vì lịch âm và dương có sự chênh lệch, nên Trung thu mỗi năm rơi vào ngày dương lịch khác nhau.
Vì sao gọi là Rằm tháng Tám?
Rằm là ngày 15 âm lịch – lúc trăng tròn nhất. Tháng 8 âm lịch là thời điểm giữa mùa thu, nên gọi là Trung thu.
Người nước ngoài tính Trung thu như thế nào?
Một số nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… cũng tính Trung thu theo lịch âm hoặc lịch truyền thống riêng, thường trùng với Việt Nam.
Kết luận
Qua bài viết, chắc hẳn bạn đã có câu trả lời cho thắc mắc “Trung thu âm hay dương?”. Trung thu được tính theo lịch âm, cụ thể là ngày 15/8 âm lịch, và khi quy đổi sang dương lịch sẽ thay đổi mỗi năm.
Dù tính theo lịch nào, Tết Trung thu vẫn luôn mang giá trị đặc biệt: là ngày đoàn viên, sum vầy và lan tỏa yêu thương. Hãy dành thời gian bên gia đình, thưởng thức bánh trung thu, ngắm trăng và cùng nhau tạo nên những kỷ niệm đẹp trong đêm Rằm tháng Tám.
